22 Haziran 2023 Perşembe

Sipikan Aşiretinin en köklü kolu olan Xelesini aşiretinin tarihi


İsa Ağa köyü( Tavla) Aşiret ailesi Özmen ailesinin yaşadığı köy;

Xelesini Aşireti; 

Xelesıni Aşireti Sipkan veya Sipki aşiretinin bir koludur aşiretin Kökleri İran’ın Soran ile Mahabad arasındaki bölgesinden geldiği bilinir. Ancak Xana Emerali isimli kürt araştırmacı “Simbol u rütielé Ezidiati” isimli eserde Sipkan(sipki) aşiretinin bu günkü Türkiye topraklarına İran’dan değil de Irak’ın Musul bölgesinden geldiğini ifade eder. Bu göçün nedenini ise 1700 ‘lü yılların başlarında cereyan eden Xezali olaylarına (Büyük yezidi katliamına) bağlamaktadır. İranın çeşitli şehirerine dağılıp oralarda yaşamaları ise Osmanlı ile İran arasında cereyan eden sınır savaşları nedeni ile İran’a kaçmalarından olmuştur. Hayderanlılar ile bölgede kargaşa çıkararak İran sınırını geçip oradaki köyleri yağmalamaları sebebi ile İran Şahı fettah Ali ile Osmanlı Sultanı II.Sultan Mahmut 1639 da imzalanan sınır antlaşmasını yeniden gözden geçirerek tedbir amaçlı yeni maddeler eklediler. Bu maddelere göre bu aşiretlerin bu hareketleri tekerrür etmeleri halinde çok ağır müeyyideler uygulanacağını ve sorumlularının en ağır şekilde cezalandırılacaklarını hüküm altına aldırlar. Buna rağmen bu aşiretler 1829, 1854 ve 1877 yılları arasında Türkler ile Ruslar arasında patlak veren savaşlara iştirak ettiler ve o dönemlerde Ruslardan yana tavır koyarak yine boşatılan köy ve kasabalara saldırdılar. Xelesini aşireti Sipikan aşiretinin en büyük ve köklü aşiretidir Ağrının ilçelerine dağılmış olan aşiret aynı zamanda İstanbul, İzmir, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Dilovası, Muş, Bitlis,Kars, Kayseri,Ankara,Urfa şehirlerinde de kayda değer bir nufusa sahiptir. Aşiretin bilinen ağası mala Behri Beg'dir diğer bir değimle Tavla köyünde yaşayan Diyadinli özmen ailesidir.

Ağrı ve İlçelerinde Xelesıni aşiretine bağlı olan Köyler;

Ağrı;

  • Aşkale( Bir bölümü)
  • Aşağı yoldüzü
  • Yukarı yoldüzü
  • Ozanlar
  • Uzunveli
  • Ahmet bey

Doğubayzıt;

  • Sağlıksuyu( Bir ev)
  • Eski su
  • Bezirhane
  • Güllüce
  • Gültepe
  • Örmeli
  • Aliye Çipe
  • Mesçit
  • Ömer bey
  • yol üstü
  • Kalecik
  • Karaşeyh
  • Ortadirek
  • Kucak
  • Sarıbıyık
  • Aktuğlu
  • Uğrak

Diyadin;

  • Satıcılar
  • Heybeli yurt
  • Hacı halit
  • Göğebakan
  • Karabazar
  • Omuzbaşı
  • Yeşildurak
  • İsa ağa
  • Ulukent

Tutak;

  • Adakent
  • Dikbıyık
  • Hacıyusuf
  • Atabindi
  • Dayıpınar
  • Erdal

Yayınladığımız makalemizde xelesini aşiretinin kökenine değinip Ağrı ve ilçelerinde varlığını aradık değindiğimiz gibi de Ağrı hariç bir çok ilde varlığını sürdüren xelesini aşireti binlerce malbattan oluşmaktadır makalemize eklemek istediğiniz bilgileri lütfen yorumda belirtelim aynı zamanda diğer illerdeki xelesini aşiretinin köylerini de yorumlarda belirtirseniz makalemize eklemekten memnuniyet duyarız

Sipikan Aşiretinin en köklü kolu olan Xelesini aşiretinin tarihi

İsa Ağa köyü( Tavla) Aşiret ailesi Özmen ailesinin yaşadığı köy; Xelesini Aşireti;  Xelesıni Aşireti Sipkan veya Sipki aşiretinin bir koludu...